اصطلاحات پرکاربرد در دنیای مد و لباس

فشن (Fashion)

در این مقاله قصد دارم شما را با معانی کلمه مد و فشن ،گرایش ، سبک و طراح استایل آشنا کنم.  امیدوارم مورد توجه شما قرار بگیرد

در دایرة المعارف بریتا نیکا کلمه فشن به هر گونه پوشش یا رفتار که در یک بازه زمانی و یا مکانی متداول می گردد گفته می شود . این عادات می توانند در هر چرخه ی  زمانی عوض شوند و یا ممکن است طی یک چرخه ی  زمانی مجدداً تکرار گردند. فشن ممکن است از نسلی به نسل دیگر تغییر کند ویا به طور کامل متحول شود. فشن تابعی از عوامل اجتماعی ، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی  است و همواره در صورت های مختلف در طول تاریخ وجود داشته است.

و اما کلمه فشن در فرهنگ لغت معین: به عنوان روش و طریقه موقت که طبق ذوق و سلیقه،  زمان ، طرز زندگی و لباس پوشیدن و غیره را تنظیم کرده است. برای فشن معادل کلماتی مانند : باب، باب روز، آئین، متداول ، معمول، رایج و  باب زمان در شئون زندگی اجتماعی هم گفته شده است.

 کلمه فشن در دیکشنری آکسفورد:

فشن یکی از مهم ترین و تأثیر گذارترین عوامل بر روی عموم مردم در اجتماع است. این مفهوم ممکن است بر روی تمامی جهات زندکی انسان در یک جامعه تاًثیر گذار باشد.

بنابر تعاریف گفته شده  و دیگر تعاریف آمده در مورد فشن متوجه می شویم که ما  با یک مفهوم بزرگ تری روبه رو هستیم که مسئله آن  فقط لباس نیست بلکه لباس  بخشی از این تعاریف را در بر می گیرد. و در اینجا ما درمورد لایف استایل و اساساً زندگی صحبت می کنیم  آن هم زندگی ای که  کاملاً وابسته به آداب اجتماعی و جامعه ای هست که در آن زندگی می کنیم . جامعه ای که می تواند یک جامعه ملی و یا یک جامعه جهانی باشد. در نتیجه ما باید اطلاعات ذهنی خودمان را  در مورد فشن بالا ببریم و کمی بزرگ تر و  فراتر به فشن فکر کنیم چرا که فشن می تواند همان قدر  که مثبت باشد جنبه های منفی را هم در بر بگیرد امروزه خیلی از جامعه شناسان و فلاسفه  با فشن مشکل و زاویه  دارند  به این دلیل که خیلی از مسائل و مشکلات جامعه را مربوط به فشن می دانند. و به این دلیل هست که ما منابع خیلی کمی را در مورد فشن می بینیم که از طرف فلاسفه و جامعه شناسان تا حد زیادی نگارش ویا حتی تأ یید شده باشند. درنتیجه مسئله فشن یک مسئله ای هست که دو روی سکه دارد و ضمن اینکه جنبه های مثبت زیادی دارد می تواند جنبه های منفی هم داشته باشد.

یکی از مهمترین جنبه های منفی فشن همین  مسئله یکسان سازی و جهان سازی است که در واقع تفاوت ها را از بین می برد به خصوص تفاوت های فرهنگی که  بنایان مسئله تمدن ، بر روی همین تفاوت های فرهنگی سوار هست یعنی  اگر  اقوام مختلف از نظر پوششی  و آداب و رفتار  شبیه به هم باشند  هیچ گونه جذابیتی  وجود ندارد. حتی می تواند خطر ناک و دردناک باشد. به این دلیل  است که وقتی ما با پوشش و تفاوت های فرهنگی اقوام روبه رو باشیم و به ظاهر آدم ها ، رفتارشان و اندیشه هاشون،  نگاه می کردیم  خیلی خوب می توانستیم آن ها را بشناسیم و در مورد آن ها صحبت کنیم که چگونه امرار معاش می کنند چگونه زندگی می کنند امروز ما به سختی می توانیم از پس ظاهر و پوششمان شناختی از همدیگر به دست بیاوریم امروزه مسئله، مسئله هویت است و اینکه ما خودمان را می چسبانیم به لِیول ها و برندها ی مختلف و در پس آن هم هیچ ارزش افزوده برای خودمان ایجاد نکرده ایم. فشن مسئله خیلی بزرگی است  و ما در ایران متاسفانه  به مسئله فشن خیلی کوچک نگاه می کنیم و فقط از جنس مانتو،کیف و کفش ،در حالی که این ها ویترین و پیکان ماجرا هستند در پس همه ی این ها چیزی که فشن داره به جامعه جهانی می دهد طرز زندکی ، روش ها  و رفتارهایی است که منجر به یک سری نیازها ی جدیدی می شود که باید برای رسیدن به آن ها  تلاش زیادی  بکنیم اما به طور کلی فشن بحث بزرگی است و نمی توان از آن قافل شد. با توجه به مطالب ارائه شده نتیجه می گیریم که:

• فشن لباس نیست،فشن سلیقه هست.
• فشن زبانی از نشانه ها و نمادهایی است که مفاهیم ارتباط غیر کلامی در باره ی اشخاص و گروه ها  را دارد
• فشن در تمام اشکال خود، بهترین حالتی است که می تواند هویت اشخاص را نشان بدهد.
• فشن  و سلیقه برای بیان خود است، که اجازه می دهد مردم نقش های زیادی را درزندگی امتحان کنند.
• فشن یک القای بیرونی زندگی است؛ که پمپاژ سلیقه و نیاز می کند.
• فشن یک قصه ای است که پایانی ندارد و طراح فشن یک قصه پرداز هست!

پس وقتی طراح لباسی در وادی فشن کار می کند، درواقع در  دو زمینه می تواند فعالیت کند:   به عنوان یک طراح لباس مد وفشن یا یک طراح استایل یا استایلیست 

و هر دو رشته هم یک کاررا  انجام می دهند خلق زندگی، نسخه دهی به زندگی، ایجاد، تغییر و تزریق سلیقه به جامعه، ایجاد مفهوم و تزریق محتوای جدید به جامعه و نوعی قصه پردازی (storytelling)

تعاریف برخی از اصطلاحات فشن

طراح استایل کیست؟                                                                                  

طراح استایل یک شغل یا پوزیشن در دنیای فشن  هست  و کسی که کار استایلینگ انجام می دهد  را استایلیست می نامند.

طراح استایل همان استایلیست هست و شما هر کدام از این ها که  باشید در واقع دارید به خلق یک زندگی و نسخه دهی های مختلف کمک می کنید به نوعی کار  ایجاد کردن  و یا تغییر دادن ، و تزریق یک سلیقه و محتوای  جدید  به جامعه را انجام می دهید در نهایت  و در مجموع شما دارید قصه پردازی می کنید و بخشی از یک جریان قصه گوی 120 ساله هستید تا به امروز

طراح استایل باید با اصول فیزیکی  و بصری که همان عناصر و کیفیت های بصری هست آشنایی کامل داشته باشد.

استایل در واقع جلوتر از سبک است و دو مسیر را طی میکند ارتقاء سبک و حرکت از گرایش تا شکل گیری سبک جدید

کار استایلیست ها در واقع ارزش دادن به محصول ، و تحریک نیازهای فردی و اجتماعی است. او باید با قصه پردازی خوب نظر خواسته ی مخاطب را جلب و یک حس خوب در او ایجاد کند.

طراح استایل فردی است که می تواند باعث ایجاد مفهوم و محتوای جدید در جامعه بشود.و باید شناخت کامل و کافی در مورد سبک های مختلف را داشته باشد.

گرایش چیست؟

قبل از پرداختن به سبک باید به گرایش پرداخت گرایش یک جهت گیری هست که دارای پارامترهای مشخصی برای امتداد زمانی مفهومی ، و بصری ندارد

مد چیست؟

ما شاید تا قرن 16 یا17 میلادی مسئله ای به نام  مد را نداشتیم ما مسئله پوشاک را داشتیم و از  این تاریخ به بعد تا اوایل قرن بیستم مقوله مد به وجود آمد و از قرن بیستم به بعد با مسئله فشن رو به رو شدیم . در واقع مد معادل کاملی برای فشن نیست ، کلمه مد معادلی برای بخش فرهنگی فشن  محسوب می شودو بخش  صنعتی فشن را هیچ وقت هم پوشانی نمی کند مد یک مقوله جداست و فشن هم مقوله جدا و روند آن به این گونه بوده است.

پس وقتی می گوییم 120 سال از قرن بیستم به بعد هست که ما با مقوله فشن رو به رو هستیم در واقع تولید ،و طراحی یک وجه صنعتی هم به خودش می گیره ودر این جا وجه فرهنگی مطرح  نیست و کمی ابعاد ماجرا بزرگ تر می شود . در دو سه دهه ی اول، یعنی دهه آخر قرن نوزدهم و دو دهه اول قرن بیستم  ما چیزی تحت عنوان طراح لباس یا طراح فشن ومد نداشتیم  این خیاط خانه ها بودند که کار و فعالیت  می کردند و لباس ها را تولید می کردند از دهه ی دوم قرن بیستم به بعد بود که اساساً پوزیشنی به عنوان طراح مد و فشن ایجاد می شود و این خیلی مهم هست  که بدانیم چرا احساس نیاز به  چنین پوزیشنی در جامعه ایجاد شد .

در اینجا مسئله خلاقیت هست مسئله همان محتوایی هست که یک نفر باید باشد که با یک جهان بینی  و ایدئولوژی خاصی  بتواند از طریق لباس به جامعه تزریق کند  و یا بحث های فرهنگی و هنری را چاشنی مقوله لباس بکند  و چیزی فراتر از مسائل خیاط خانه ای را  به پیش ببرد این بود که یک مؤقعیت یا شغلی به نام طراح لباس و مد به وجود آمد که در واقع خیلی گسترده و جامع فکر بکند و یک قصه ای و اتمسفر کلی برای یک برند و مجموعه ایجاد می کند و کار را پیش ببرد .

واژه «مد» در اصطلاح روش و طریقه ای موقت که بر اساس ذوق و سلیقه افراد و سبک زندگی از جمله شکل لباس پوشیدن،نوع آداب پذیرایی ،معاشرت،تزیین و معماری خانه شکل می گیرد.

مد به تغییر سلیقه ناگهانی و مکرر همه یا برخی از افراد یک جامعه اطلاق می شود و منجر به گرایش به یک رفتار خاص،یا مصرف کالای به خصوص یا در پیش گرفتن سبکی خاص در زندگی می شود.

سبک چیست؟

سبک : شیوه یا طرز لباس پوشیدن هر فردی است که در طول زمان برای خودش می سازد و یا به عبارتی دیگر: سبک گرایشی است که به پارامترهای مشخص در چهارچوبه معینی برای تداوم و استمرار زمانی مفهومی و بصری خود دست یافته است.